Kavrama, hafıza, dikkat ve dünyadaki günlük etkileşimler gibi temel işlevlerinizi etkiler. Kavramanızın nasıl olduğunu anlamak, onu korumaya ve geliştirmeye yardımcı olabilir.
Bir bebeğin konuşmak veya seslere tepki vermek gibi yeni beceriler öğrendiğini fark ettiyseniz, kavramanın gelişimine tanık olmuşsunuzdur. Kavrama, dünyada bağımsız olarak işlev görmemizi sağlayan temel yetenekler bütünüdür. Dikkat, hafıza, öğrenme ve özdenetim gibi zihinsel faaliyetleri içerir.
Kavrama, MHQ‘da ölçülen alt kategorilerden biridir. Bu yetenekler, daha üst düzey işlevlerin temel taşlarını oluşturur.
Sağlıklı kavrama yeteneğine sahip olmak, aşağıdakileri yapabileceğiniz anlamına gelir:
- Düşünce ve eylemlerinizde özdenetim uygulayabilirsiniz.
- Yeni beceriler öğrenebilir ve uygulayabilirsiniz.
- Dil kullanabilir ve başkalarıyla iletişim kurabilirsiniz.
- Temel görevlere odaklanabilir ve çevrenizde olup bitenleri fark edebilirsiniz.
Önemli bilgileri hafızanızda tutabilirsiniz.
- Öte yandan, bu alanda sorunlarınız varsa, aşağıdakileri yaşayabilirsiniz:
- Kompulsif davranışlarla mücadele etme.
- Gerekli olduğunda bile rahatlayamama veya hareketsiz kalamama.
- Diğer insanların deneyimlemediği şeyleri duyma, görme, hissetme, koklama veya tatma (halüsinasyon)
- Kafanızın karıştığı veya düşünme hızınızın yavaşladığı, olayları anlayamadığınız anlar
Düşük Kavrama Yetisinin Nedenleri
Kavrama yetisinin etkilenmesinin çeşitli nedenleri olabilir. Kavrama yetisinin bir yönü olan dikkat ve odaklanma güçlüğü ile ilişkili ADHD gibi bir dizi durum vardır. Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) gibi diğer durumlar da kavrayışın bir başka yönü olan duyusal işleme zorluklarını içerebilir. Demans da sıklıkla hafızayı ve günlük işlevleri etkilerken, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve obsesif kompulsif bozukluk (OKB) kavrayışla ilgili semptomlarla ilişkilidir. Aslında, kavrayışı bir şekilde etkilemeyen çok az sayıda zihinsel sağlık ve nörolojik durum vardır.
Bazen kavrama yetisinde aşırı veya ani bir değişiklik, tıbbi bir durum veya beyin hasarı nedeniyle ortaya çıkabilir. Nerede olduğunuzu veya olup biteni anlamada zorluk gibi ciddi bir değişiklik yaşarsanız (veya başka birinde bu değişikliği gözlemlerseniz), bölgenizdeki acil servisleri arayın. Bunlar daha ciddi bir durumun belirtisi olabileceğinden, hemen yardım almak hayat kurtarıcı olabilir.
Son zamanlarda ani bir değişiklik yaşamadıysanız, ancak MHQ’da özellikle düşük bir kavrama puanı (0 veya altında) aldıysanız, mümkün olan en kısa sürede bir tıp uzmanına başvurmalısınız. Bir uzman, düşük kavrama yeteneğinin nedenini belirlemenize ve bu sorunu gidermenize yardımcı olabilir.
Kavrama yeteneğimi artırabilir miyim?
Kısa vadede puanınızı nasıl ve ne kadar artırabileceğiniz, sorunun nedenine bağlıdır. Günlük işlevlerinizi etkileyen, önceden teşhis edilmiş bir zihinsel sağlık veya nörolojik sorununuz varsa, önce bunu ele almalı ve yönetmelisiniz. Bir terapist veya başka bir uzmandan alacağınız ilaç ve davranış desteği, semptomları hafifletmenize veya hayatınızda zorluk yaşadığınız alanları basitleştirmenize yardımcı olabilir.
Örneğin, dikkat sorunu yaşıyorsanız, bazen ilaç, diyet ve aktivite seçimlerindeki değişiklikler bu sorunu çözebilir. Bu sorunlara aşina bir psikiyatrist veya terapist, günlük görevleri basitleştirmenize, yeni beceriler öğrenmenize veya sizin için özellikle zor olan konularda yardım almanıza da yardımcı olabilir.
MHQ kavrama puanınız pozitifse, zamanla bu puanı kademeli olarak iyileştirmenin ve korumanın yolları vardır. Örneğin, Harvard Health, tai chi gibi fiziksel ve zihinsel öğrenmeyi birleştiren belirli aktivitelerin beyin fonksiyonlarını artırabileceğini belirtiyor. Harvard Health ayrıca, diyet ve egzersiz yoluyla fiziksel sağlığı iyileştirmenin beyin fonksiyonlarını iyileştirebileceğini de ekliyor. Beyin sağlığına katkıda bulunan ve fiziksel ve zihinsel sağlık için önemli olan kan basıncınızı, kan şekerinizi ve kolesterolünüzü iyileştirmek için doktorunuzla birlikte çalışabilirsiniz.
Beyninizi sürekli zorlamak da iyi bir fikirdir. Bulmaca ve matematik oyunları gibi aktivitelerin beyin sağlığı ve bilişsel işlevlere yardımcı olabileceğini birçok kişi bilir. Size eğlenceli ve zorlayıcı gelen zeka oyunları arayın.
Bilişsel işlevler hayatınızın her alanını etkiler ve çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Bilişsel işlev puanınızın farkında olmak ve gerekirse yardım almak önemlidir.
